Ebegümeci Nedir?

Halk arasında kazan karası, divangir gibi isimlerle de tanınan, bilimsel adı “Malva sp.” olan ebegümeci kendi kendisine yetişen özellikle mayıs ve ağustos aylarında çiçek açan bir bitkidir. Sonbahara değin çiçekleri toplanabilen bu bitki rutubetli ortamları sevmektedir. Yemeklerde bizzat kullanılabilen ebegümeci kurutulduğu takdirde çay olarak da tüketilebilir ve yağ formu da cilt problemleri başta olmak üzere birçok durumda etkilidir. 

Ebegümecide Bulunan Vitaminler

Ebegümeci otunda;

• Magnezyum
• Potasyum
• Kalsiyum
• Çinko
• A, B, C, D, E vitaminleri bulunur.

Ebegümeci Ne İşe Yarar? Ebegümecinin Faydaları Nelerdir?

Ebegümeci bitkisinin morfolojik yapısını inceleyecek olursak:

• Malvaceae familyasına aittir. 
• 1 m yüksekliğinde çok yıllık otsu bir bitkidir. 
• Mor çiçekleri bulunur. 
• Bitkinin ana vatanı Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya’dır. 
• Akdeniz’de yabani olarak yetişmektedir. 
• Yaprakları yuvarlak, alt yüzeyi biraz tüylü; çiçekleri küçük, kırmızımsı-mor; meyveleri yuvarlak ve yassı, ortası basık, rengi beyaz veya kahverengidir.  
• Karakteristik bir tadı ve kokusu vardır.
  

Ebegümecinin Bilimsel Olarak İspatlanan Faydaları

• Antioksidan, antimikrobiyal, antidiyabetik, antiinflamatuvar etkileri kanıtlanmıştır.
• İnsan kanser hücreleri üzerine engelleyici etkileri olduğu yapılan laboratuvar çalışmalarında görülmüştür.
• Yetişkinler üzerine yapılan bir deneyde ebegümecinin kabızlıkta kullanılmasının etkili ve güvenli olduğu görülmüştür.

Ebegümecinin Halk Arasında Bilinen Faydaları

• Bağışıklığı kuvvetlendirir. 
• Yaraları iyileştirmede yardımcıdır.
• Solunum yolu ile ilgili hastalıklarda etkilidir. Balgam söktürücüdür.
• Sindirim problemlerini giderir. Özellikle kabızlıkta etkilidir.
• Antimikrobiyal özelliğe sahiptir. Atiinflamatuvar etkilidir. 
• Ağız, diş ve cilt bakımına faydalıdır. 
• Kas ve iskelet sistemine fayda sağlar. 
• Stres ve kaygıyı gidermede yardımcıdır. 
• Magnezyum ve potasyum içerdiği için kalp sağlığına iyi gelir. 

Dr. Muammer Yıldız’ın Ebegümeci Hakkındaki Görüşleri

Ebegümeci; aslında eski hemşire, eski ebe, eski anne, eski kadîm kültüre sahip olan kocakarı (yaşlı okumuş, yaşlı bilge) kelimesinin karşılığı olan bir sözcüktür. Anadolu’nun her tarafında yemek, katık ve çorba olarak yapılan bir bitkidir.

Ebegümeci;

• Mide ve sindirim rahatsızlıklarında faydalıdır.
• Alerjik rahatsızlıklarda faydalıdır.
• Karaciğer hastalıklarında faydalıdır.
• Lohusa dönemi şikâyetleri ve gebelik döneminde oluşan kaşıntının giderilmesinde çok etkindir. 
• Ağrı kesici özelliği vardır. Yumurta sancılarını azalttığı için özellikle adet dönemindeki ağrıları azaltmakla ilgili etkileri bulunmaktadır.
• Hatmi çiçeği ile birlikte kullanıldığında akciğer rahatsızlığına fayda oluşturabilir.
• Ballıbaba bitkisi ile böbrek rahatsızlıklarına iyi gelmektedir.

Ebegümecinin Kullanım Alanları

Ebegümeci bitkisinin çayı ve yağı oldukça sık kullanılmaktadır.

Ebegümeci çayı: Bitkinin yaprakları ya da çiçekleri demlenerek elde edilen çaydır. 

Ebegümeci çayı ne içerir?

Ebegümeci çayının antioksidan ve antienflamatuar özelliği vardır. Ebegümeci;

• C vitamini,

• Mineraller,

• Flavonoidler,

• Polisakkaritler,

• Alkaloidleri içerir.

Ebegümeci çayının faydaları nelerdir?

• Solunum yolu hastalıklarında yardımcı olur.
• Cildi besleyici özelliğe sahiptir.
• Boğaz ağrısı ve öksürüğe iyi gelir. 
• Bağırsak sağlığına faydalıdır. 
• Bağışıklığı güçlendirir.
• Mide asidini azaltır. 
• Strese iyi gelir.

Ebegümeci yağı: Bitkinin tohumlarından elde edilen yağdır.

Ebegümeci yağının faydaları nelerdir?

• Cilt sağlığında etkilidir. Hindistan cevizi yağı ya da tatlı badem yağı ile karıştırarak kullanılabilir. Ancak yağın kullanılmadan seyreltilmesi gerekir. 

• Saç sağlığına faydalıdır.

 

Kür Önerisi

Gebelik Dönemi Kaşıntısı İçin Kür

• Ebegümeci (500 g)

Hazırlanışı: Sıcak banyo suyuna eklenen bitkilerle kaşıntılı bölge yıkanır. Kaşıntı geçene kadar devam edilir. 

 

Bağırsak İltihabı İçin Kür

• Ebegümeci çiçeği (100 g)
• Isırgan otu (50 g)
• Bodur otu (50 g)

Hazırlanışı: Bitkiler karıştırılır, karışımdan 10 g 1 litre kaynar suya atılır. 10 dakika demlenir. Aç veya tok içilir. 3 ay boyunca devam edilir. 

Hazırlayan: Genel Yayın Koordinatörü Erva AYDIN

KAYNAKÇA

1. Sharifi‐Rad, J., Melgar‐Lalanne, G., Hernández‐Álvarez, A. J., Taheri, Y., Shaheen, S., Kregiel, D., … & Martins, N. (2020). Malva species: Insights on its chemical composition towards pharmacological applications. Phytotherapy Research, 34(3), 546-567.
2. Ko, J. H., Cho, S. M., Joo, S. W., Kim, H. G., Lee, Y. G., Kang, S. C., & Baek, N. I. (2018). Glycosyl glycerides from the aerial parts of Malva verticillata and their chemopreventive effects. Bioorganic chemistry, 78, 381–392.
3. Elsagh, M., Fartookzadeh, M. R., Kamalinejad, M., Anushiravani, M., Feizi, A., Behbahani, F. A., … Adibi, P. (2015). Efficacy of the Malva sylvestris L. flowers aqueous extract for functional constipation: A placebo‐ controlled trial. Complementary Therapies in Clinical Practice, 21(2), 105–111.
4. Avicenna, H. (2015). Canon of medicine complete five volume set.
5. Dioscorides, P. (2012). Kitâbü’l-Haşâiş Fît-Tıb De Materia Medica. Ankara: Ertem Matbaacılık.
6. El Gûranî, Muhammed Bin Mustafa. (2019). Kitâb-ı Tercüme-i Tezkire-i Dâvûd Fi ‘İlmi’t-Tıbb. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. 
7. İlter, B. (2022). Tercüme-i Müfredât-ı İbn Baytâr. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.