Saçkıran Nedir?

Saçkıran, bir otoimmün hastalıktır. Saçların yahut vücuttaki kılların dökülmesi demektedir. Saçların öngörülemeyen bir şekilde döküldüğü bu hastalık bulaşıcı değildir ve kişiyi estetik anlamda etkileyebilmenin dışında doğrudan hasta etmez. 

Saçkıran öncelikle küçük yamalar halinde döküntülere sebep olur. Bu döküntüler saçların yoğun görüntüsü arasında dikkat edilmeyebilir. Fakat zaman içinde yamalar büyüdükçe fark edilebilir hale gelmektedir. Bu hastalığın fiziksel sağlığı etkileyen bir tarafı yoktur. Ancak vücutta estetik görüntü oluşturan saç, kaş ve kirpiğin dökülmesi bireyi psikolojik olarak etkileyebilir.  

Saçkıranın giderilmesi mümkün olduğu gibi saçlar uzadığında yeniden dökülmesi de söz konusu olabilir. Bu rahatsızlığın derecesi kişiye göre değişkenlik göstermektedir. 

 

Saçkıran Neden Olur? Saçkıran Nasıl Olur?

Saçkıran bir otoimmün hastalıktır. Sağlıklı bir bireyin bağışıklık sistemi bakteri ve virüslere karşı vücudu korurken saçkıran rahatsızlığı olanlarda bağışıklık sistemi saç köklerine saldırır. Beyaz kan hücrelerinin saçtaki hücrelere saldırması ve buradaki üretimi yavaşlatması ile saçkıran meydana gelir.  Saçkıranın hala sebebi kesin olarak bilinmemektedir.

Saçkıran Nasıl Teşhis Edilir?

Hastanın ilgili şikâyetlerle başvurduğu hekim öncelikle hastanın geçmişini ve konuyla ilgili genetik durumu öğrenir. Fiziksel muayene esnasında saç yapısı incelenir. Şayet bir sonuca varılamazsa saçtan alınan bir örnek laboratuvara gönderilir. Gerek görülmesi durumunda biyopsi ve kan testleri yapılır ve hastada saçkıran olup olmadığı teşhis edilir. 

Saçkıran Çeşitleri Nelerdir?

Saçkıran hastalığı, saçın dökülmesinin derecesine ve tipine göre çeşitlere ayrılmaktadır. Saçkıran çeşitleri şunlardır:

• Alopesi ofiazis

Kafa derisinin alt kısmında ve yanlarında oluşan saç dökülmesi çeşididir. 

• Alopesi Universalis

Saçkıranın bu çeşidinde saç dökülmesinin yanı sıra kaş, kirpik gibi yüzdeki tüm tüyler de dökülür. Vücudun diğer bölgelerinde; sırt, kasık, göğüs bölgelerinde de vücut kılları dökülebilmektedir. 

• Alopesi Areata

Alopesi areatada, vücutta madeni para büyüklüğünde saç dökülmesi çeşididir. Bu madeni para büyüklüğündeki dökülmeler bir ya da birden fazla olabilir. 

• Alopesi Totalis

Tüm kafa derisindeki saç dökülmesine verilen isimdir. 

• Diffüz Alopesi Areata

Kafa derisinin her yerinde ani bir şekilde saç incelmesi demektir. 

Saçkıran Belirtileri

Saçkıran hastalığının en belirgin özelliği dökülmelerdir. Genel anlamda saçkıran belirtilerini şöyle listeleyebiliriz:

• Saçkıran hastalığı kafa derisinde (kafanın içinde) ani olarak yuvarlak yahut oval yamalar oluşması, saç kaybıyla başlar. Dökülen saçların yerine çıkan kıllar daha renksiz, cansız ve ince görünürler. 
• Bu yamalar fark edilmeyecek kadar küçük başlamaktadır.
• Saç kaybının şiddeti ve şekli kişiden kişiye göre farklılık göstermektedir. Nadir de olsa kaşıntı ve renk değişimi de görülebilir. 
• Saç dışında kaş, kirpik ve vücutta dökülmeler olabilir.
• Sakaldaki dökülmelere “sakalkıran” ismi verilmektedir. 
• Dökülmeler haricinde saçkıranın belirtilerinden biri el ve ayak tırnaklarında “yüksük tırnak” görülmesidir.
• Tırnakta kırılmalar, ince çizgilenmeler ve beyaz benekler oluşabilir. Nadir de olsa tırnak bozukluğu bu hastalığım semptomlarından biridir. 

Saçkıran Tedavisi/ Saçkıran Nasıl Geçer?

“Saçkıran İlacı Var Mı?”

Saçkıranın kalıcı bir tedavisi bulunmamakla birlikte saçların yeniden sağlıklı uzamasına yönelik bazı tedavi yöntemleri mevcuttur. Herhangi bir tedavi yöntemini uygulamadan evvel mutlaka hekiminize başvurmanız gerekmektedir. Herhangi bir yöntem, ilaç alımı ve benzeri tedavileri ancak hekiminizin kontrolü dahilinde uygulamalısınız. 

Genel anlamda saçkırana yönelik tedavi yöntemleri şunlardır: 

• Saçın döküldüğü bölgelere steroid enjekte etmek yahut doğrudan uygulamak. Steroidlerin amacı bağışıklık sisteminin saç köklerine saldırmasını önlemektir. Böylece saçların yeniden büyümesi sağlanabilir. 
• Kortizon krem veya losyonlar kullanmak.
• Dermatolojik fototerapi ve topikal immunoterapi yöntemi uygulanabilir.
• İlaç tedavisi olarak kortikosteroid veya bağışıklığı baskılayıcı ajanlar saç büyümesini yeniden başlatabilir. 
• Kortikosteroid veya immünsüpresif ilaç alımı söz konusu olabilir. 

Saçkıran oluşumunda etkili olan ve tedavisinde de dikkat edilmesi gereken yaşam şartlarındaki değişikliklere de odaklanılması gerekir:

• Psikolojik rahatsızlıklar bu hastalığın oluşmasında ve tetiklenmesinde mühim bir rol oynadığı için ruh sağlığına dikkat etmek gerekir. 
• Saçı dış etkenlere karşı koruyabilmek adına şapka, (kirpikler için) güneş gözlüğü gibi koruyucu araçların kullanılması hastalığın tetiklenmesini önleyecektir. 
• Vücut için gerekli olan vitamin ve minerallerin yeterli miktarda alınması gerekir. Özellikle A vitamini, demir, çinko, biyotine dikkat edilmesi gerekmektedir. 
• Antioksidan yönünden zengin beslenilirse bir otoimmün hastalık olan saçkıran semptomlarının azalmasında fayda sağlayacaktır. 
• Sigara ve alkol tüketimine son verilmelidir. 
• Düzenli egzersiz yapılması da bağışıklığın güçlü olmasında ve dolaylı yoldan saçkıran rahatsızlığında faydası olabilmektedir. 

Saçkıran Bulaşıcı Mı?

Saçkıran bulaşıcı bir hastalık değildir. Kişiyi fiziksel olarak doğrudan doğruya hasta etmez. Bazı tedavi yöntemleriyle iyileşmesi söz konusudur. Yine de tekrar etmesinin mümkün olduğunu da belirtmek gerekir. 

Hangi Doktora Gidilmesi Gerekir?

Saçkıran tedavisi için bir dermatoloji uzmanına başvurmalısınız. 

Saçkıran Risk Faktörleri Nelerdir?

Ailenin sağlık öyküsünde saçkıran bulunması genetik aktarımla kişilerde gelişme oranını artırır. Stres, hastalığın ortaya çıkması ve tetiklemesi yönünde önemli bir faktördür. 

Saçkırana Bitkisel Tedavi Yöntemi

Bitkiler birçok hastalığın iyileşmesinde etkin rol oynamaktadır. Saçkıranın tedavisine de alternatif olarak bazı bitkilerin içerikleri destek olabilir. Bu bitkilerden bazıları ve etkinliklerini şöyle sıralayabiliriz:

• Soğan

1. Bazı zararlı maddeler ve saçkıran nedeniyle dökülen saçların çıkmasını sağlar. 

• Sarımsak

1. Sarımsak içerdiği yüksek miktarda sülfür ve antioksidanlar ile saç derisini besler, kan dolaşımını artırır ve saç foliküllerinin uyarılmasına yardımcı olur. Böylelikle saç yeniden uzayabilir. 
2. Sarımsak antimikrobiyal özelliklere sahiptir. Bu özelliği sayesinde saç derisinde bulunan enfeksiyonları önleyebilir. 
3. Doğranmış sarımsak ile saç derisine masaj yapılabilir. Saf zeytinyağı ile karıştırılarak haftada birkaç kez saç derisine uygulanabilir. 
4. Sarımsağın kendisi kadar yağı ve suyu da kullanılabilir. 
5. Sarımsak yağı saç derisine doğrudan uygulanabilir yahut şampuan, saç kremine karıştırılarak kullanılabilir. 
6. Sarımsak suyu ile saç derisine masaj yapılabilir. Yaklaşık 30 dakika beklettikten sonra durulanmalıdır. 

• Pelin otu

1. Cildin rengini güçlendirir; saçkıran ve yılancık hastalıklarına iyi gelir. 

• Aloe Vera

1. Aloe veranın, antiinflamatuar ve antibakteriyel özellikleri vardır. 
2. Saç derisindeki enfeksiyonların önlenmesine yardımcı olur.
3. Ayrıca, saç derisini nemlendirir.
4. Saçların daha sağlıklı büyümesinde katkısı vardır.
5. Aloe vera, doğrudan saç derisine uygulanabilir.
6. Aloe vera yapraklarından elde edilen jel ile saç derisine masaj yapılabilir. Aloe vera saça uygulandıktan sonra yaklaşık 30 dakika bekletilir ve ılık su ile yıkanır. Haftada birkaç kez tekrar edilebilir. 

Hazırlayan: İçerik Editörü Erva AYDIN