Sumak Nedir? 

Baharatlar yemeklerin lezzetini artıran, tam bir aroma verici görevi gören besinlerdir. Yiyeceklerin lezzetini artırmak bir yana insan sağlığına da oldukça faydalılardır. İşte o pek faydalı ve Türk mutfağında sıklıkla kullanılan, hemen herkesin sofrasında bulunmuş bir baharattan söz edeceğiz: sumak.

Esas adı Rhus olan ancak “sumak ağacı” olarak da bilinen bitkinin meyvelerinden baharat elde edilir. Bu baharat sumaktır. Ağustos ve eylül aylarında toplanır, kurutulur ve baharat haline getirilir. Ekşimsi bir tada sahiptir ve özellikle Akdeniz mutfağında bolca tercih edilir. Yemeklerde, salatalarda ve hatta çay formunda da kullanımı tercih edilir. Sumak hem tane hem de toz haliyle kullanıma uygundur. İçine girdiği yemeğin lezzetinde baskın bir rol oynar; insan sağlığına ise muazzam etkileri vardır.

Sumak bitkisini morfolojik olarak inceleyecek olursak:

• Rhus coriaria L. (Anacardiaceae) türünün kurutulmuş yapraklarıdır. 
• Bu tür 3 metre yüksekliğe kadar erişebilen ve kışın yapraklarını döken bir ağaççıktır.
• Yaprakları tek tüysü, meyveleri tek tohumlu, üzeri tüylü ve esmer kırmızı renklidir. 
• Anadolu’da yaygın bir bitkidir. 
• Dış görünüşü: 5-21 yaprakçıklı bir bileşik yapraktır. Yaprakçıklar 5-6 cm uzunlukta, dişli kenarlı, her iki yüzden de tüylüdür. 
• Kokusuz ve buruk lezzetlidir.

Sumak meyvesi;

• Rhus coriaria L. türünün kurutulmuş olgun meyveleridir. 
• Meyveler esmer kırmızı renkli, tek tohumlu, üzeri tüylü ve küremsi şekilli taneler halindedir.
• Baharat (sumak ekşisi) olarak bilhassa Güney Anadolu’da bol miktarda kullanılmaktadır. 
• Sulu ekstreleri üzerinde yapılan farmakolojik deneyler sonucu, bu ekstrelerin kasıcı bir etkiye sahip bulundukları ve bunun da taşıdığı tannik asitten ileri geldiği gösterilmiştir.

Sumak Bitkisinin Faydaları Nelerdir?

Sumak en çok antioksidan özelliği ile bilinir. Antiseptik ve antiinflamatuar özelliği sayesinde birçok enfeksiyon kaynaklı hastalıklara karşı koruyucudur. Sumağın bilinen diğer etkileri şunlardır:

• Antiseptik etkilere sahip bir drogdur. 
• Kalp hastalıklarından korumaya yardımcı olur.
• Kan şekerini düzenler.
• İdrar söktürücüdür.
• Boğaz ağrılarını dindirir.
• Kanda bulunan kolesterol ve trigliserid düzeylerinin azalmasında yardımcı olur.
• Regl sancılarını dindirir.
• Emzirme dönemindeki annelerin sütünü artırır. (Emziren annelerin muhakkak bir hekime danışarak kullanmaları gerekmektedir. 
• Vajinal akıntılara karşı faydalıdır.
• Mideye iyi gelir.
• Ateş düşürücüdür.
• İştah açıcıdır. 
• Antibakteriyel özelliğe sahiptir; ağız ve diş sağlığına faydalıdır.
• Kabız kesicidir.
• Kan kesicidir. 
• Yağ yakımını hızlandırarak ödem attırır. 

Sumak Suyu Nedir?

Sumak suyu nasıl yapılır? Kaynamış temiz bir içme suyunu bardağa aktardıktan sonra içerisine 1 tatlı kaşığı sumak ilave eder ve yaklaşık 10 dakika kadar demlenmesini beklerseniz sumak suyu elde etmiş olursunuz. Bunun yerine 1 litre kaynamış suyun içine 1 yemek kaşığı sumak da koyabilirsiniz. Tüketmek için demlenen suyu süzmeniz gerekir. Suyu ılık bir şekilde tüketebilirsiniz. 

Sumak Suyunun Faydaları Nelerdir?

• Enfeksiyon kaynaklı hastalıklarda etkilidir.
• Vücudun direncini artırır.
• Balgam giderir. Kuru öksürüğe faydalıdır.
• Regl sancılarını dindirir.
• Kötü kolesterolün dengelenmesinde yardımcı olur.
• Diyabet ve kanser tedavisinde ve birçok kronik hastalığın iyileştirilmesinde etkin bir rol oynar.
• Bir pamuk yardımıyla yüze tonik olarak uygulanırsa yüzde oluşan aknelerin giderilmesinde yardımcı olur. 

Sumak Çayı Nasıl Yapılır?

1 bardak kaynar suyun içine 1 yemek kaşığı sumak ilave edilir ve demlenmesi beklenir. Yaklaşık 10 dakika sonra ılık ya da soğuk şekilde, günde 1-2 bardak tüketilebilir. 

Sumak Çayının Faydaları Nelerdir?

• Hem çay olarak tüketilebilir hem de tonik şeklinde bir pamuk yardımıyla sivilceler ve akneler üzerinde kullanılabilir. 
• Regl düzenini sağlar ve bu dönemdeki ağrıları dindirir.
• İdrar kaçırma problemine iyi gelir.
• İshali kesmede yardımcı olur.
• Ateş düşürücü etkisi vardır.
• Faranjit, boğaz ağrısı ve kuru öksürüğe iyi gelir.
• Balgamı giderir.

Sumak Ekşisi Nedir? Sumak Ekşisinin Faydaları Nelerdir?

Sumak ekşisi genellikle etli yemeklerde kullanılan, yemeklerde adeta aroma görevi gören bir sostur. 

• Ateş düşürücüdür. Harareti giderir.
• İshali keser. Kabızlığı giderir.
• Kan şekerini düşürür.
• Boğaz ağrılarına karşı etkilidir.
• Reflüye fayda sağlar.
• Sindirim sisteminde rahatlama sağlar. 
• Kan şekerini düşürür.
• İdrar kaçırma sorunlarında etkilidir. 
• Kansere karşı olumlu etkileri mevcuttur. 

Sumak Covid-19’u İyileştirir mi?

Sumağın Covid-19 üzerindeki etkileri hâlâ araştırılmaktadır. Bu konu hakkında bilimsel bir yayın bulunmamaktadır fakat sumağın genel olarak enfeksiyon kaynaklı hastalıkları gidermekte faydalı olduğu için Covid-19’a da dolaylı yoldan etki ettiği düşünülmektedir. 

Hazırlayan: Genel Yayın Koordinatörü Erva AYDIN