Distoni, kasların istemsiz olarak hareket etmesini engelleyememe durumudur. Yaygın olan Parkinson, tremor gibi hastalıklardan sonra sıkça görülen hareket bozukluğu olarak bilinmektedir. Bu rahatsızlık fark edildiği ilk anda hemen tedaviye başlanırsa, belirtiler ve olumsuzluklar daha kolay kontrol altına alınabiliyor. Peki, distoni nedir? Nasıl tedavi edilir? Kesin tedavisi var mı? Distoni ve tedavi türleri hakkında merak edilenleri içeriğimizde bulabilirsiniz!

Distoni, kasların istemsiz bir şekilde kasılması ve hareket etmesi durumudur. Vücudun bir bölümünün etkilendiği gibi tamamını da etkileyebilen türleri bulunmaktadır. Bu rahatsızlıkta vücut tamamen istem dışı hareket etmektedir. Nörolojik bir sendrom olan diistoni tedavi için mutlaka bir nöroloji uzmanına muayene olunması gerekmektedir. 

Distoni hakkında genel olarak bilgi verecek olursak, bu rahatsızlığın sadece yetişkinlerde değil, aynı zamanda çocuk, genç ve ileri yaşlarda da görülebileceğini söylemek mümkündür. Kasılma sırasında seste ve duruşta bozukluk meydana gelebilir. Kaslar kasıldığında kişi bunu kontrol edemez. İstemsiz kasılmalar sonucunda göz ve mimik hareketleri görülebilir. Tamamen nörolojik bir rahatsızlıktır. 

Distoni Belirtileri Nedir?

İstemsiz kasılmalarla kendini gösteren distoni belirtileri ile de merak edilmektedir. Nörolojik bir rahatsızlık olan distoni herkeste farklı şekillerde görülebilir. Kişinin genellikle yazısında bozukluk, ayaklarını kontrol edememe, ani kasılmalar gibi durumlar yaşayabilir. Belirtiler de aynı şekilde vücudun farklı bölümlerinde değişkenlik gösterebilir. Genel olarak distoni belirtileri şu şekilde:

• Boyun bölgesinde: Baş ve boyun kaslarında kasılmalar meydana gelebilir. Başın bir yana doğru eğilmesi olarak kendini gösterebilir. Bu durumda kişilerde duruş bozukluğu gözükür. 
• Çene ve dil bölgesinde: Çene ve dil bölgesindeki sorunlar konuşma ile ilgilidir. Çiğneme ve yutma zorunluluğu ve istemsiz salya akıtma olarak görülebilir. 
• Ses telleri: Konuşma sırasında seste bozulmalar olabilir. Çatallaşma görülebilir. Bu durum tıp dünyasında spazmodik distoni olarak da tanımlanmaktadır. Kadın hastalarda daha sık görülebilir. 
• El ve kol: Kişi el ve kollarını kullanırken kontrol edememeye başlar. Bilek ve omuzlardaki tutulma şekli olarak da görülebilir. 

Bunun dışında çok görülmese de göz kuruluğu ve gözde sürekli kırpıştırma da distoni belirtileri arasında bulunmaktadır. 

Distoni Neden Olur?

Distoninin nedeni tam olarak bilinmiyor. Ancak bazı etmenler bu rahatsızlığın oluşmasına zemin hazırlayabiliyor. Bazı kaynaklara göre distoniye zemin hazırlayan bazı durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• Wilson Hastalığı
• Beynin hasar alması
• Doğumda yaralanma
• İnme
• Oksijen yoksunluğu
• Tüberküloz ya da ensefalit gibi rahatsızlıklar
• Parkinson
• Bazı ilaçların ya da metal zehirlenmelerin neden olduğu reaksiyonlar distoniye neden olabilir. 

Ancak bunların dışında bir de psikolojik distoni durumu vardır. Bu durumda beynin iletmiş olduğu sinyalin yanlış olarak gönderilmesi halinde vücut istemsiz olarak sallanır ya da kasılmalarla karşılaşabilir. Daha net bir bilgi ve sonuç için mutlaka uzman bir doktora muayene olunması gerekmektedir. 

Distoni Nasıl Tedavi Edilir?

Distoni tedavisi için birden fazla yöntem kullanılabilir. Bir nöroloji uzmanına muayene olduktan sonra doktor gerekli gördüğü durumda şu tedavi yöntemlerini tercih edebilir:

Distoni ilaçları: Kasılmaların olduğu bölgeler için botoks uygulaması yapılabilir. Bu tedavinin yan etkileri genelde geçicidir. Hastanın durumuna göre 3 ya da 4 ayda bir tekrarlanması gerekebilir. 

Terapi: Konuşmada sorun varsa konuşma terapisi alınabilir. 

Cerrahi müdahale: Hastanın durumuna ve doktorun gerekli gördüğü durumda son aşama olarak cerrahi müdahale gerekebilir. Beyne direkt uyarı yapılır. Elektrotlar beynin bir kısmına yerleştirilir ve bu şekilde göğüs bölgesine yerleştirilen jeneratörler ile hastanın kasılmalarının minimuma inmesi amaçlanır. 

Distoni tedavisi için karabaş otu içeren takviye edici gıdalar doktor önerisi ve kontrol altında kullanılabilir. Karabaş otu içeren takviye edici gıda ile hastalığın semptomları azaltılabilir. İçerisinde barındırdığı yoğurt otu, mercanköşk, çobançökerten, civanperçemi, günlük, bakla, kırmızı ginseng ve karabaş otu barındıran takviye edici gıda rahatlama sağlayarak hastalığın getirdiği kasılmaları azaltmaktadır. Asla doktorunuza danışmadan kullanmamanız gerekmektedir!

Baş ve boyun kasları bölgesinde görülen ve anormal bir ağrılı hareket bozukluğu olarak ifade edilen servikal distoni tedavisi için mutlaka nörolojik bölümüne gidilmesi gerekmektedir. Hastalığın türleri ise şu şekildedir:

• Jeneralize Distoni: Vücudun tümü distoniden etkilenir
• Fokal Distoni: Sadece vücudun belirli bir kısmı distoniden etkilenir
• Multifokal Distoni: Vücudun 2 ya da daha fazla kısmının birbirinden bağımsız olarak distoniden etkilenmesidir
• Segmental Distoni: Vücudun yakın 2 komşu bölgesi distoniden etkilenir
• Hemidistoni: Vücudun aynı tarafında bulunan kol, bacak ve omuz bölgelerinin distoniden etkilenmesidir.

Görüldüğü üzere farklı distoni tipleri bulunmaktadır. Tiplerinin yanında birde çeşitli alt tipleri olduğunu da söylemek mümkün. Nörolojik bir hastalık olduğu için etki alanı da çok fazladır. Özellikle bilinen servikal distoni tipinde, hastaların büyük bir kısmının boyunları etkilenmektedir. Bu da kafa duruş pozisyonu bozukluğuna sebebiyet verebilir. Baş dik duramaz. Kafa ya öne, ya sağa, ya sola ya da arkaya doğru bir pozisyonda durur. Hızlı bir şekilde ilerleyen servikal distoni bir ayda da hızla ilerleyebileceği gibi 1 yılda da ilerler. Bu sebeple kasılma ve titreme gibi şikayetlerin oluşması halinde hemen bir nöroloji uzmanına muayene olmak hastalığın seyri açısından çok önemli. 

Distoni Geçici midir?

Distoni rahatsızlığının çeşitli türleri bulunmaktadır. Hasta aniden ve kısa süreli kasılmalar ve titremeler yaşayabilir. Bu durumda geçici distoni yaşadığını söyleyebiliriz. Genellikle kalıtsal olduğu düşünülse de bu duruma beyin sapı ya da kortikal sebepler neden olabilmektedir. 

Distoniler genellikle tedavi edilebilen hastalıklar arasındadır. Kişinin günlük yaşamını olumsuz olarak etkilese de kesinlikle ölümcül bir hastalık değildir. Sadece doğru teşhis ve ilaçlarla birlikte hastanın günlük hayatını etkileyen bu rahatsızlık tedavi edilebilir. Doğru teşhisin çok önemli olduğu distoni de gerekli durumlarda cerrahi müdahale de tercih edilebilir. 

Distoniye Ne İyi Gelir?

Distoni tedavisi mümkün olan bir rahatsızlıktır. Tedavi için genellikle ilaç ve egzersiz tercih edilmektedir. İlaçlar arasında ise botoksun ön planda olduğunu söylemek mümkündür. Botulinum toksin enjekte edilerek aşırı kasılmaya sebep olan bu kasların kasılması engellenir. Halk arasındaki bir tabirle bölge kısmi felç edilir. Bu şekilde kasılmalar en aza indirilir. 

Bunun dışında tedavi için distoni egzersizleri önerilmektedir. Doktorunuza danıştığınız hastalığınızın seyrine ve seviyesine göre egzersiz önerebilir. Hastalığın ilerleyici olduğunun altını çizmek gerekiyor. Bu sebeple erken tanı ve teşhis çok önemli. Çünkü titreme ve kasılmalar arttıkça kişinin günlük hayatı çok ciddi şekilde etkilenmektedir. 

Distoni Kimlerde Daha Sık Görülür?

Distoni genel olarak herkes de görülebilen bir nörolojik rahatsızlıktır. Kadın, erkek, çocuk, genç, yaşlı bütün yaş gruplarında görülebilir. Yapılan araştırmalar sonucunda sadece ABD’de 50 bin kişi distoniye sahiptir. Dünya genelinde Parkinson ve tremor rahatsızlıkları dışında en çok görülen üçüncü hareket bozukluğu olarak bilinir. Yaş olarak incelendiğinde ise 0 ve 12 yaş arasında çocukluk döneminde ve 13-20 yaş arasındaki ergenlik dönemlerinde belirtilerle kendini gösterebilmektedir. Bazı kişilerde ileriki geç erişkin dönemlerinde de olabilir.