Egzaman, deriyi kurutan, kaşıntı ve kızarıklığa; kabuklanma ve kabarcıklara neden olan bir deri hastalığıdır. Kesin olarak neden oluştuğu bilinmez. Birden fazla sebebe bağlı gelişebileceği gibi birden fazla da çeşidi vardır. 

Egzama Neden Olur?

Egzamanın belli bir sebebi yoktur. Fakat

• Genetik faktörler,
• Alerji,
• Kimyasal malzemelerin kullanımı egzamanın oluşmasında rol oynayabilmektedir.

 

Egzama Vücudun Hangi Bölgelerinde Olur?

Egzama vücudun herhangi bir bölgesinde olabilir. Fakat yoğunlukla görüldüğü bölgeleri şöyle sıralayabiliriz:

• El,
• Yüz,
• Saç derisi,
• Kulak,
• Ayak

 

Egzama Belirtileri Nelerdir? Egzamayı Hangi Durumlar Tetikler?

Egzama belirtileri;

• Kaşıntı,
• Yanma,
• Pullanma,
• Kızarıklık,

 

Egzamayı;

• Hormonal değişiklikler,
• Yün ve sentetik kumaşlar,
• Tahrişe sebep olan malzemeler,
• Soğuk/kuru, nemli/tozlu hava,
• Küf, polen 
• Bazı besin maddelerine karşı alerji (inek sütü, yer fıstığı, buğday, soya, yumurta…) tetikleyebilmektedir.

 

• Belirtilen durumlar egzamayı tetiklediği görülen genel maddelerdir. Egzamanın ortaya çıkış ve artış sebepleri kişiden kişiye göre değişiklik gösterir. 

 Egzama Çeşitleri Nelerdir?

Stres Egzaması: Yoğun stres yaşanılan dönemde ortaya çıkabilen bir egzama türüdür. Stresten uzak durmaya çalışmak cildi olabildiğince nemlendirmek faydalı olacaktır.

Numuler Egzama: Genellikle kol, bacak ve ellerde görülür. Genç erişkin ve yaşlılarda sıklıkla karşılaşılan bu egzama türü yuvarlak ve kaşıntılı lezyonlardır.

Atopik Egzama: Bir diğer adıyla “bebek egzaması”dır. Bebeklerde görülen bu egzama türü ilk üç ay yüzde başlayıp daha sonra gövde, kol ve bacaklara yayılır. Yoğunlukla bebekken görülen bu tür yetişkinlikte hafifleyebilir hatta ortadan kalkabilir. Fakat yine de tekrarlaması mümkündür.

Asteatotik Egzama: Bu egzama türü daha çok yaşlılarda görülür. Genelde bacakların ön yüzünde, kol ve gövdede oluşur. Kaşıntı, kuruluk ve dökülmeyle kendini gösterir. Derinin üst tabakasında yağ miktarının azalması ve sık sık duş yapılması sebebiyle oluşmaktadır.

Seboreik Dermatit: Bir diğer adıyla “kulak egzaması” olan bu tür özellikle cildin yağlı olduğu bölgelerde çıkar. Kulak, saçlı deri, göğüs ortası, yanak, kaş, burun kenarı, sakal içinde görülür.

Gravitasyonel Egzama: Bu egzama türü bacağın alt kısımlarında varis oluşmasına ve kan dolaşımının bozulmasına sebep olur. Özellikle ayakta çalışan kimselerde, yaşlılarda ve doğum yapan kadınlarda görülür.

Kontakt Egzama: Bu egzama türü cildin bazı dış maddelere karşı reaksiyonudur. Diş macunu, parfüm, makyaj malzemeleri, oje, saç boyası, ayakkabı, ayak spreyi, metal düğme, geçici dövme, sakız ve benzeri maddeler sebebiyle egzama oluşabilir.

 

 Egzama Bulaşıcı Mıdır?

Egzama bulaşıcı değildir.

 

 Egzama ve Sedef Hastalığı Aynı Mıdır?

Sedef ve egzama aynı hastalık değildir. Yalnızca ikisi de deri hastalığıdır ve birbirlerine benzerlik gösterir.

Egzama Hastaları Nelere Dikkat Etmeli?

• Egzamalı bölge az yıkanmalıdır. Banyo gerekmedikçe gün aşırı olmalıdır. 
• Terleme ile tahriş arttığı için terlememeye özen göstermelidir.
• Sıcak ve soğuğun aşırısından kaçınmalıdır.
• Egzamalı bölgeyi kaşımaktan kaçınmalıdır.
• Beslenmesine dikkat etmelidir. Şekerli yiyecek ve içecekler (yüksek şekerli meyve ve meyve kuruları dahil), kızartmalar, unlu gıdalar, alkollü içeceklerden uzak durmalıdır.
• Bolca su tüketmelidir. 
• Yünlü ve polyester giysiler giymemeli, tenin bizzat bu kumaştaki giysilere temasından kaçınmalıdır. Pamuklu giysiler kullanmalıdır.

Egzama İçin Hangi Doktora Gidilmelidir?

Egzama bir cilt rahatsızlığıdır. Bunun için dermatoloji bölümüne gitmelisiniz. 

Egzama İçin Bitkisel Bir Tedavi Var Mı?

Bitkiler birçok hastalığın iyileşmesinde etkin rol oynamaktadır. Egzamanın tedavisine de alternatif olarak bazı bitkilerin içerikleri destek olabilir. Bu bitkilerden bazıları ve etkinliklerini şöyle sıralayabiliriz:

• Şahtere

• Alerji,

• Göz rahatsızlıkları,

• Egzama,

• Safra şikâyetlerinde etkilidir.

• Ardıç

• Yara iyileştirici,

• İdrar söktürücü,

• Antiseptik özelliği vardır.

• Adaçayı

• Saç, cilt ve tırnak sağlığı açısından çok faydalı ve etkilidir.

• Şampuanınıza 5-10 milim uçucu yağı dökün, karıştırın, o şampuanı kullanın. Saç kepeklenmesini gidereceğini göreceksiniz. Saçtaki kepeklenmeyi gidermekte büyük şampuan firmalarının sakladığı sır, adaçayı uçucu yağıdır.

• Egzamanın ve mantarın giderilmesinde faydaları çoktur.
• Adaçayı uçucu yağını birçok kremin içerisine katmak, o kremin emilimini çok daha fazla artırmaya sebebiyet verir.
• Uçucu yağı, kepeklenmeyi gidermekte çok etkilidir.
• Kolajeni onarıcı, kırışıklığı giderici, emilimi artırıcı bir özelliği vardır.

 

• Kitre

• Bağışıklık güçlendirir.

• Cilt rahatsızlıklarında kullanılır.

• Safran

• Stresi, vücudun oksidatif stresini azaltır. 

• Güneş lekelerini giderir.

• Özellikle güneşten oluşan lekeleri gidermek için cilt kremlerinde safranın kullanımı çok çok önemlidir.

• Cilt problemleri, cilt iltihaplarında etkilidir. 

• Aspir

• Vücut direncini artıran aspir yağı, vücuda direnç katmakta, vücudu iyi besleyen bir gıda olabilmektedir.
• Tohumlarının kalp-damar ve dolaşım üzerinde çok olumlu etkileri bulunmaktadır.

KAYNAKÇA

1. Şifalı Bitkilerle Tedavi Atlası (s.212) 
2. ESCOP Monographs 2nd ed. Thieme, New York NY (2003). 
3. Premkumar, K., Abraham, S.K., Santhiya, S.T., Ramesh, A. Protective Effects of Saffron (Crocus sativus L.) on Genotoxins-Induced Oxidative Stress in Swiss Albino Mice, Phytother. Res., 17, 614-617 (2003). 
4. Baricevic, D,, Sosa, S., Loggia, R.D., Tubaro, A., Smonovska, B., Krasna, A., and Zupancic, A., Topical anti-inflammatory activity of Leaves: The relevance of ursolic acid, J. Ethnopharmacol., 75,125- 132 (2001). 
5. Kasahara Y et al. [Pharmacological studies on fl ower petals of Carthamus tinctorius (II) anti-infl ammatory effect.] Shoyakugaku Zasshi, 1991, 45:306–315 [in Japanese].