Fitoterapi, en basit haliyle bitkilerle yapılan tedavi anlamına gelmektedir. Günümüzde alternatif tıp uygulamaları ve bitkisel tedavi yöntemlerine ilginin her geçen gün artması ile fitoterapi uygulamaları da popülerlik kazanmıştır. Fitoterapi ne demek sorusuna yanıt verirken öncelikle bu uygulamanın tarihçesine bakmak gerekecektir. 

Fitoterapi terimi ilk olarak Fransız Hekim Henri Lenclerc tarafından bir tıp dergisinde kullanılmıştır. La Presce Medical adlı dergide bu kavramın yer almasının ardından zaman içinde popülerliği artmıştır. Hastalıkların tedavi edilmesi için antik çağlardan günümüze bitkilerden yararlanıldığı görülmektedir. Temelde fitoterapi uygulamaları bitkisel tedavileri tanımlamak için kullanılan bir kavramdır. Günümüzde fitoterapi uygulamalarına sık rastlanmaktadır.  

Fitoterapi Ne İşe Yarar? 

Antik çağlardan günümüzde kadar bitkiler insanlar tarafından çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Günümüzde fitoterapi adıyla tanımlanan tedavi yöntemleri ilk kez M.Ö. 1500’lü yıllarda Ebers Tıp Papirüsü’nde ortaya çıkmaktadır. Bitkilerin günümüzde ilaç sanayisinde de temel hammaddeler olarak tercih edildiğine sık rastlanmaktadır. Bitki özlerine yer veren medikal ve kozmetik ürünlerin sayısı da her geçen gün artmaktadır. 

Fitoterapi günümüzde bitkisel tedavi yöntemlerini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Yunanca ‘’phytos’’ ve ‘’therapeia’’ kelimelerinin birleşiminden türeyen fitoterapi, bitki ve tedavi kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Adından da anlaşılacağı üzere sağlığın korunması ve çeşitli rahatsızlıkların ortadan kaldırılması için tercih edilen bir tedavi yöntemi olarak öne çıkmaktadır. Günümüzde profesyonel fitoterapi uygulamalarının birçok hastalığa iyi geldiği görülmektedir. Fitoterapi tedavisi nedir sorusuna yanıt arayanlar mevcut uygulamalara göz atarak en iyi yanıtı alacaktır. 

Fitoterapi Nasıl Uygulanır?

Fitoterapi ile günümüzde birçok verimli sonuç alınabilmektedir. Diğer birçok tedavi yönteminde olduğu gibi fitoterapi uygulamaları da hastadan hastaya farklılık göstermektedir. Kişinin genel sağlık durumu, kan değerleri, yaşı ve kronik rahatsızlıkları gibi temel değişkenler fitoterapi uygulamasının belirlenmesinde etkilidir. Temelde eczacılığın bir ileri uzmanlık dalı olan fitoterapi kapsamında tercih edilecek bitkilere karşı hastaların herhangi bir hassasiyete sahip olmamaları da önemli bir unsurdur. 

Fitoterapi sadece bu alanda uzman ve deneyim sahibi kişiler tarafından yapılabilir. Fitoterapi kapsamında çeşitli bitkiler harici ve dahili olarak kullanılabilir. Cilde masaj yapılarak, hasar gören yerlere sürülerek veya diğer farklı yöntemler ile uygulamalar gerçekleştirilebilir. Krem, merhem ya da losyon olarak uygulamalar yapılabilir. Ayrıca ağız yoluyla da ilaç ya da ekstraların alınması mümkündür. Fitoterapi nasıl uygulanır sorusu bu yönüyle hastadan hastaya ve tercih edilecek bitkilere göre değişmektedir. 

Fitoterapi Bitkileri Nelerdir?

Fitoterapi tedavisinin temeli bitkilere dayanmaktadır. Doğal bitkisel yağlar ve doğrudan bitkilerin kendisi bu kapsamda kullanılabilir. Hastaların bitkisel unsurlar ile tedavi edilmesi ve sağlıklarının korunması gibi temel hedefler bulunmaktadır. Fitoterapi bitkileri nelerdir gibi soruların yanıtına göre uygulama yöntemleri de değişmektedir.

Fitoterapi kapsamında yaygın olarak kullanılan bitkiler ve uygulama yöntemleri ise kısaca şu şekildedir:

• Arnica: Fitoterapi uygulamasında arnica bitkisi harici veya dahili olarak kullanılabilir. Cilde tentür ya da merhem şeklinde masaj yapılarak uygulanması yaygındır. Özellikle şişlik, burkulmalar ve morlukların azaltılmasında son derece etkilidir. Ayrıca homeopatik olarak seyreltilmiş bir ilaç olarak alınması da mümkündür. 

• Sarı Kantaron: Sarı kantaron yağı özellikle açıkça görülen yara izlerinin önlenmesinde fitoterapinin öne çıkan uygulamalarından biridir. Bel ağrısından romatizmaya, gastritten stres ve kaygıya kadar birçok soruna iyi geldiği düşünülmektedir. 

• Biberiye: Şifalı bitkiler denince akla ilk gelen bitkilerden olan biberiye, baharat olarak kullanımında bile şişkinlik şikayetlerine iyi gelmektedir. Sindirime yardımcı olurken, kas ve eklem ağrılarına da iyi gelmektedir. 

• Lavanta: Fitoterapi tedavilerinde en faydalı bitkilerden olan lavanta, enfeksiyonlar, gut, romatizma, deri parazitleri, mantar, enflamasyonlar, migren gibi çeşitli birçok rahatsızlığa iyi gelmektedir.  

Kanserde Fitoterapi Nedir?

Çağımızın en ölümcül hastalıklarından biri olan kanser için tıbbi tedavilerin yanı sıra zaman zaman bu tedavilere yardımcı bazı ek öneriler de hekimler tarafından yapılmaktadır. Fitoterapi ile biyoaktif maddeler içeren, antioksidan özelliği bulunan ve kanser tedavisi için ya da tedaviye yardımcı olarak gelişen yan etkilerin azaltılması sağlanmaktadır. Kanser tedavisinde fitoterapi uygulamalarına günümüzde sık rastlanmaktadır. 

Yaygın olarak fitoterapi uygulamalarında bu tür rahatsızlıkla için zerdeçal, propolis ve çörek otu yağı gibi bitkiler tercih edilmektedir. Ülkemizde fitoterapi ilacı olduğu iddia edilen ürünler Tarım Bakanlığı tarafından onaylanan takviye ürünleri ifade etmektedir. Bu kapsamda doğrudan kanser tedavisi için kullanılacak bir fitoterapi ilacı bulunmaz. Kanserde fitoterapi nedir sorusuna bu kapsamda yardımcı bir tedavidir yanıtını vermek daha doğru olacaktır. 

Fitoterapi Hangi Hastalıklara İyi Gelir? 

Bitkisel tedavi yöntemleri geçmişten günümüzde hayatın her alanında tercih edilmektedir. Birçok farklı sağlık sorununa karşı hem önleyici hem tedavi edici hem de mevcut tedaviye ek yardımcı olarak uygulanabilir. Ciddi sağlık sorunlarına karşı fitoterapi tek başına yeterli olmayacaktır. Bu nedenle beraberinde uzman önerisine göre tıbbi tedavilere başvurulması gerekecektir. 

Fitoterapi uygulamalarının tercih edilebileceği hastalıklardan bazıları şunlardır:

• Öksürük, boğaz ağrısı
• Romatizma,
• Tiroid problemleri
• Diyabet, 
• Kalp Damar Rahatsızlıkları
• Böcek ısırıkları, lekeler ve cilt sorunlarının tedavisi vb. 

Doğal bitkisel ürünler ile fitoterapi kapsamında hastaların tedavi sürecine yardımcı olunmaktadır. Fitoterapi ile günümüzde başarılı sonuçlar alınmaktadır. 

Dünyada Fitoterapi Uygulamaları Nasıldır?

Dünyada fitoterapi uygulamalarına bakıldığında giderek yaygınlaştığı görülmektedir. Tüm dünyada fitoterapi uygulamaları birbirinden farklılık göstermektedir. ABD’de bitkisel ürünler genelde diyet takviyeleri olarak sınıflandırılmaktadır. Fitoterapi ürünleri ise sağlık sigortası kapsamında yer alıyor. Ancak diğer birçok ülkede bu tip ürünler sağlık sigortası kapsamı dışında tutulmuştur. 

Avrupa’da fitoterapi uygulamalarına bakıldığında ise bu tedavilerde kullanılan ürünlerin belirli bir rutin prosedürleri bulunmaktadır. Bu prosedürlere göre endüstriyel olarak üretilmektedir. Belirli standartlar da yine bu kapsamda takip edilmektedir. Fitoterapi Güney Kore ve Japonya gibi ülkelerde de yaygın olarak tercih edilmektedir. Çin, Hindistan ve Nepal gibi nüfusun yüksek olduğu ülkelerde daha geniş kapsamda fitoterapi ürünleri sigorta kapsamına alınmıştır.  

Fitoterapi Güvenli Mi? 

Bitkilerin sağlıkta kullanımı geçmişten günümüzde sık tercih edilmektedir. Ancak bu bitkiler sağlık açısından faydalı olduğu kadar bazı bitkiler ciddi sağlık sorunlarına da neden olabilir. Bu nedenle fitoterapinin uzman kişiler tarafından yapılması gerekecektir. Her bitkinin içinde yüzlerce bileşen bulunduğu için bitkilerin iyi bir şekilde tanınması gerekecektir. 

Bitkilerde yer alan proteinler, karbonhidratlar ve yağlar besleyici olabileceği gibi sekonder metabloitler sağlığın korunması ve tedavide yardımcı rol oynayabilir. Çeşitli zehirli bitkilerin de bulunması fitoterapi alanında uzmanlaşmayı gerektirmektedir. Bu kapsamda fitoterapi sadece alanında uzman ve deneyim sahibi kişiler tarafından doğru bitkisel ürünler tercih edilerek yapılmalıdır. Bu kriterlere dikkat edildiği sürede fitoterapi güvenli bir tedavi yöntemidir.  

Fitoterapi Faydaları Nelerdir?

Fitoterapi sayısız faydaya sahiptir. Her bitki insan vücudu üzerinden fitoterapi kapsamında olumlu birçok etkiye sahiptir. Bu etkilerden en verimli şekilde yararlanmak için doğru fitoterapi uygulamalarının yapılması gerekecektir. 

Fitoterapinin faydalarından bazıları kısaca şunlardır:

• Mide ve bağırsak şikayetlerinin azaltılmasını sağlar. 

• Baş ağrısı ve migrene iyi gelir. 

• Cilt sorunlarını giderir. 

• Sinir sistemi hatalıklarına iyi gelir. 

• Romatizmaya iyi gelir

• Kan şekerinin düzenlenmesinde etkilidir

• Tiroid fonksiyonlarının iyileştirilmesini sağlar

Fitoterapi nedir faydaları nelerdir gibi sorulara geniş kapsamda yanıt verilebilir. Günümüzde birçok hastalık için fitoterapiye başvurulabilir. 

Fitoterapi nasıl tedavi eder?

Fitoterapi bitkilerle yapılan tedavidir. Geleneksel olarak binlerce yıldır Çin tıbbında Hint tıbbında, Yunan tıbbında, Anadolu tıbbında yaygın olarak kullanılmıştır. Her kültürde uygulanma yöntemi az ya da çok farklılık gösterir. Bitkinin çiçek, yaprak, tohum, kök gib birçok kısmında etken maddeler bulunur, bu maddeler farklı yoğunluklarda ve farklı oranlarda yer alabilir. Bazen etki sadece bitkinin kökünde bulunabilirken bazen yapraklardan elde edilen uçucu yağlar tedavi edici özelliktedir. Bazen de bitikinin tamamı kullanılır. Aktif bileşenlerin bitkinin hangi kısmında bulunduğu hangi kısmın kullanılacağını belirler. Nadiren de olsa tek bir aktif molekül tedavi edici etkiye sahip olabilir, morfin ya da codein gibi. Ancak genellikle bitkilerin içerisinde bulunan binlerce molekül sinerjik etki ile tedavi edici özelliğe sahiptir. Yani tek tek moleküller etki etmezken bir araya geldiklerinde sinerji bir etki oluşturarak vücutta birçok fonksiyonu iyileştirici rol oynar.