Muşmula Nedir?
Kullanımı eski Asur, Babil, Yunan, Roma’ya kadar uzanmaktadır. Orta Çağ boyunca popüler bir meyve ağacı olan muşmula, Avrupa’da bahçelerde çok sevilen bir süs ağacı olarak da kullanılmıştır.
Muşmula (Mespilus germanica L.) Rosaceae familyasına ait, yabani olarak 2-3 metreye kadar uzayabilen dikenli bir ağaççıktır. Yetiştirilen kültür formu ise dikensiz olup boyu 6 metreye kadar uzayabilir. Çiçekleri beş parçalı ve beyaz renklidir. Meyveleri esmer renkli, küremsi şekilli, genellikle 5 çekirdekli ve buruk bir tada sahiptir. Kuzey Anadolu dağlarında yabani olarak yetişir. Çok eski tarihlerden beri Anadolu’da meyvesi için yetiştirilmektedir. Diğer isimleri: Beşbıyık, Döngel, Yenidünya.
Muşmula Ne Demek?
Muşmula kelimesi genellikle “muşmula gibi” ve “muşmula surat” gibi tamlamalar şeklinde kullanılmaktadır. “Muşmula gibi” tamlamasının Türk Dil Kurumuna göre anlamı “asık surat” demektir. Muşmula meyvesinin mayhoş tadının yüzümüzde oluşturduğu etkiden dolayı bu tabirin kullanıldığı düşünülmektedir.
Muşmula Bitkisinin Faydaları Nedir?
Muşmula meyveleri fenolikler, antosiyaninler, organik asitler ve mineraller gibi biyoaktif bileşikler açısından çok zengin kaynaklardır. Muşmula meyvelerinin biyoaktif bileşikleri, bunların fonksiyonel gıdalarda kullanımı ve insan sağlığı açısından klinik değerlendirilmesi günümüz araştırmalarının hedefleri arasındadır.
Başlıca antioksidan kaynakları çok çeşitli insan hastalıklarına karşı koruma sağlar ve bu yüzden iyi bir antioksidan kaynağı olan muşmulaya olan ilgi artmaktadır.
Muşmula Meyvesinin Geleneksel Tıpta Belirtilen Faydaları:
- Çeşitli barsak hastalıklarında faydalıdır.
- Dizanteriye iyi gelir.
- Koliti tedavi eder.
- Kabız etkilidir.
- Sindirim düzenleyicidir. Zehirli bileşikler taşımadığı için rahatlıkla kullanılabilir.
Muşmula Çekirdeğinin Faydaları:
- İdrar arttırıcı özelliği vardır.
- Böbrek ve mesane taşı düşürücü olarak kullanılır.
Muşmula Meyvesinin Kanıtlanmış Faydaları Nelerdir?
- Güçlü antioksidanlardır.
- Antialerjiktir.
- Antiinflamatuar özelliğiyle vücutta kronik hastalıkların temelinde yatan inflamasyonu azaltır.
- Antiviral özelliği ile virüslere karşı koruyucudur.
- Antibakteriyel özellikleri ile patojen (hastalık yapan) bakterilere karşı koruyucudur.
- Bağışıklık güçlendirici birçok fitokimyasal taşır.
- Antidiyabetiktir; kan şekerini düzenler.
- Karaciğer koruyucu özelliği bulunur.
- İshal ve dizanteriden korur.
- Bağırsak iltihaplanmasına iyi gelir.
- Muşmula besin değeri olarak dengeli bir meyvedir:
İçerisinde bol miktarda C, B1 ve B2 vitaminlerini barındırır. Ayrıca muşmula pektin, organik asitler, karoten ve karbonhidrat içeren bir meyvedir. Muşmulanın içerisinde bol miktarda demir, kalsiyum, potasyum vardır.
- 100 gramında 41mg kalsiyum (Ca) ve 1.3 gram lif bulunmaktadır. Lif (çözünür lif), tokluk süresini uzatır ve sindirim sistemimizin sağlığı açısından oldukça önemlidir.
Muşmula Bitkisi Nasıl Yenir?
Genellikle taze olarak tüketilir. Ayrıca mayhoş tadından dolayı reçel ve marmelat olarak da tüketimi yaygındır.
Muşmula Meyvesinin Geleneksel ve Tıbbi Kullanımı
Barsak hastalıkları (dizanteri, kolit vs.) ve kabız etkisi için:
- Çekirdeği çıkartılmış olan ham meyveler bir havanda ezilir, süt veya şeker ile karıştırıldıktan sonra yenir.
- 100 g ham muşmula parçalanır ve 500 g su ile 15 dakika kaynatılır, soğuduktan sonra süzülür. Sulu kısım biraz şeker ile tatlandırıldıktan sonra içilir.
İdrar arttırıcı, böbrek ve mesane taşları temizliği için:
- İnfüsyon Hazırlanışı: 200 ml kaynamış suya 10 g meyvenin öğütülmüş çekirdeği eklenir. 5-10 dk demlenir. Gün içinde tüketilir.
Hazırlayan: Uzman Diyetisyen Sibel ATASEVEN
Kaynakça
- Popović-Djordjević, J., Kostić, A. Ž., Kamiloglu, S., Tomas, M., Mićanović, N., & Capanoglu, E. (2023). Chemical composition, nutritional and health related properties of the medlar (Mespilus germanica L.): from medieval glory to underutilized fruit. Phytochemistry Reviews, 1-28.
- Żołnierczyk, A. K., Ciałek, S., Styczyńska, M., & Oziembłowski, M. (2021). Functional properties of fruits of common medlar (Mespilus germanica L.) extract. Applied Sciences, 11(16), 7528.
- Nabavi, S. F., Nabavi, S. M., Ebrahimzadeh, M. A., & Asgarirad, H. (2011). The antioxidant activity of wild medlar (Mespilus germanica L.) fruit, stem bark and leaf. African Journal of Biotechnology, 10(2), 283-289.
- Gülçin, İ., Topal, F., Sarikaya, S. B. Ö., Bursal, E., Bilsel, G., & Gören, A. C. (2011). Polyphenol Contents and Antioxidant Properties of Medlar (Mespilus germanica L. Records of Natural Products, 5(3), 158.
- Baytop, T. (1999). Türkiye’de bitkiler ile tedavi: geçmişte ve bugün. Nobel Tıp Kitabevleri.
