Hint yağı, Euphorbiaceae familyasına ait olan Ricinus comnıunis L. türünün tohumlarından soğukta sıkma ve temizleme sonucu elde edilen sabit bir yağdır. Hint yağı ağacı, vatanı Hindistan olmakla beraber, Akdeniz bölgesi ve iklimi uygun diğer bölgelerde yetiştirilir. Güney Anadolu sahillerinde yabanileşmiş bitkilere rastlanmaktadır.

Renksiz veya soluk sarı renkli, kıvamlı ve hafif kokulu bir yağdır. Alkolde kolaylıkla çözünür.  Yapısında ana bileşen olarak bir oksi yağ asidi olan ricinoleik asit taşır.

Hint yağının kullanıldığı birçok alan vardır. Sarımsı veya renksiz yağından, tohumundan küspesine kadar birçok ürününden faydalanılmaktadır. 

• Sanayide, tıpta, kumaşlarda, naylon tiplerinde, elektrik yalıtım malzemelerinde, vernik yapımında, aydınlatıcı ve plastik madde yapımında da kullanılmaktadır.
• Hint yağından “Türk kırmızısı” olarak bilinen Sulforasinalat elde edilmektedir. 
• Tıpta daha çok bağırsak röntgeni çekimlerinde müshil ilacı olarak kullanılmaktadır.

Hint Yağı Tohumu 

Tohumlar 8-18 mm uzunluk ve 4-12 mm genişlikte üzeri parlak ve esmer lekeli taneler halindedir.

Sabit yağ, risin (zehirli madde), alkaloitler ve fermentler taşımaktadır. Anadolu’da yetiştirilen bitkilerden elde edilen tohumlarda ortalama %50 sabit yağ bulunduğu saptanmıştır.  Tohumunun direkt olarak tüketilmesi zehirlenmelere yol açabilir.

Hint Yağı Ne İşe Yarar?

Günümüzde halk arasında kullanılan birçok bitkinin faydası gözlemlendikten sonra bilimsel olarak bu bitkilere yaklaşımlar değişmiş ve bu etkiler üzerine çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Hint yağı bitkisi de bunlardan birisidir. Hint yağı bitkisinin;

• Rinit tedavisinde,
• Göğüs iltihabında,
• Bronşitte,
• Sindirim sistemi enfeksiyonlarında etkili olduğu görülmüştür.

Hint Yağının Faydaları  

Müshil etkileri: Hint yağı, FDA tarafından güvenli ve etkili bir uyarıcı müshil olarak tanınmaktadır. İnce bağırsak kaslarını uyararak, bağırsak hareketlerine yardımcı olarak çalışır.

Antiinflamatuar özellik: Hint yağının antiinflamatuar özellikleri iltihabı azaltır; artrit ve eklem ağrısı gibi durumlarla ilişkili rahatsızlıkları hafifletir. Rahatlama sağlamak için etkilenen bölgeye masaj yapılabilir.

Yara iyileşmesine etkileri: Bölgesel olarak uygulandığında Hint yağının yara iyileşmesine yardımcı olan nemli bir ortam yaratabileceği ayrıca yeni doku büyümesini teşvik ettiği, kuruluğu azalttığı ve iyileşmeyi teşvik ettiği biliniyor.

Cildin nemlendirme etkisi: Hint yağının cilde faydaları bulunmaktadır. Özellikle kuru veya tahriş olmuş cildi nemlendirmeye ve yumuşatmaya yardımcı olur.

Saç sağlığına etkisi: Saç ve kirpik dökülmesini önler. Saç dökülmesini önleyici etkisi ile özellikle saçkıranda faydalıdır.

Antibakteriyel ajan: Hint yağı antibakteriyel özelliklere sahiptir. Araştırmalar, ciddi, hayatı tehdit eden stafilokok enfeksiyonlarına yol açabilen bir bakteri türü olan Staphylococcus aureus’un neden olduğu cilt, boğaz ve yara enfeksiyonlarının yanı sıra belirli bakterilere karşı da etkili olduğunu rapor etmiştir.

Hint Yağı Saç Çıkarır Mı?

Hint yağı sıklıkla saç dökülmesi ve kepek gibi birçok saç derisi sorunuyla mücadele etmek için kullanılır. Saç derisine ve saça derinlemesine nüfuz etmesi, saç sağlığını canlandırmasına ve iyileştirmesine olanak tanımaktadır.

Hint Yağı Nasıl Kullanılır?

• Sindirim ve enfeksiyon rahatsızlıkları gibi durumlarda dahili olarak alınabilir. Alınabilecek en yüksek miktar 50- 60 g’dır.
• Saç ve cilt sağlığı için bölgesel olarak masaj şeklinde uygulanabilir. Fakat kullanımdan önce cildin bir kısmına az miktarda yağ uygulayın ve herhangi bir alerjik reaksiyonu izlemek için 24 saat bekleyin. Herhangi bir reaksiyon oluşmazsa yağı gerektiği gibi doğrudan etkilenen bölgeye uygulamaya devam edin.

Dikkat Edilmesi Gerekenler!

Toksik olan risin maddesi, hint yağı tohumunun soğuk ekstraksiyonundan elde edilen yağda bulunmaz fakat ekstraksiyon sonrası kalan kısımda bulunur. Bu yüzden tohumunu direkt tüketmek sakıncalıdır.

Zehirlenmeler tohumların yanlışlıkla yenmesi (özellikle çocuklar tarafından) veya müshil etki için kullanılması sonucu meydana gelir. 2-3 tohum bir çocuğun, 10-20 tohum ise yetişkin bir insanın zehirlenmesine sebep olur. Bu zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir. Zehirlenmeler kusma, ağrılı ve kanlı ishal ve tansiyon düşüklüğü ile kendini gösterir. 

Hazırlayan: Uzman Diyetisyen Sibel ATASEVEN

Kaynakça

• Sağıroğlu, A., & Özcan, M. H. BİTKİSEL BİR ZEHİR: RİSİN.
• GULTEKİN, E. O. Hint Yağı, Çörekotu Yağı ve Kayısı yağının Antimikrobiyal Özelliklerinin Belirlenmesi. Black Sea Journal of Health Science, 6(3), 486-489.
• Castor Oil. StatPearls Publishing. Accessed 9/10/2023.
• Patel VR, Dumancas GG, Kasi Viswanath LC, et al. Castor Oil: Properties, Uses, and Optimization of Processing Parameters in Commercial Production. Lipid Insights. 2016;9:1–12.
• Staphylococcus aureus in Healthcare Settings. Centers for Disease Control and Prevention. Accessed 9/10/2023.
• Castor oil: Dosing, contraindications, side effects, and pill pictures. Epocrates Online. Accessed 9/29/2023.